بعد از جراحی اسلیو معده رعایت رژیم غذایی بیمار بسیار مهم می باشد زیرا مراقبت بیمار و رعایت نکات لازم بعد از عمل اسلیو معده به منظور کاهش وزن ایده آل بسیار اهمیت دارد. این نکات شامل تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش پس از جراحی لاغری است. رژیم غذایی بعد از عمل اسلیو معده با مایعات آغاز می شود و سپس به غذاهای نرم، پوره ای و در نهایت جامد ختم می شود. در این مقاله همراه ما باشید تا شمار را با رژیم غذایی هفته به هفته این جراحی آشنا سازیم.
اسلیو معده چیست؟
جراحی اسلیو معده یک جراحی ایمن و تایید شده جهت کاهش وزن بدن است. در این جراحی با جدا کردن قسمت فوقانی معده به نام فوندوس از بقیه اندام، حجم معده کاهش می یابد. با کوچک تر شدن معده، اشتها نیز کاهش می یابدو فرد زودتر احساس سیری کرده و در نتیجه کمتر دچار پرخوری می شود. اسلیو معده قسمت کاربردی معده است که بعد از انجام جراحی باقی می ماند. این قسمت در واقع حدود 15 درصد معده را شامل می شود و تحت عنوان گاسترکتومی نیز شناخته می شود.
جراحی اسلیو معده دائمی بوده و قابل برگشت نیست و باید بدانید که میزان اثربخشی این جراحی تا حد زیادی به رژیم غذایی قبل و بعد از جراحی بستگی دارد.
رژیم غذایی قبل از جراحی اسلیو معده
هدف اصلی از رژیم غذایی قبل از جراحی، کوچک کردن کبد است. معمولا در افراد چاق سلول های چربی در داخل و اطراف کبد، معده و ناحیه شکمی تجمع می کنند و این تجمع موجب افزایش حجم معده و کبد نسبت به حالت طبیعی آن می شود. از آنجایی که کبد درست در کنار معده قرار دارد، کبد خیلی بزرگ باعث سخت تر شدن پروسه جراحی اسلیو معده برای پزشک و خطرناکتر شدن آن برای بیمار می شود.
جهت آمادگی پیش از عمل، رژیم غذایی خاصی به فرد داده می شود که از دو هفته قبل از انجام جراحی شروع می شود. این رژیم، یک رژیم غذایی نسبتاً سخت بوده که برای کاهش کالری و همچنین میزان کربوهیدرات ها مانند شیرینی، سیب زمینی و ماکارونی انجام می شود. در این رژیم، پروتئین بدون چربی، سبزیجات و مایعات کم کالری یا بدون کالری مصرف می شوند.
دو روز قبل از جراحی، رژیم غذایی بیشتر بر پایه مصرف مایعات است. در این مرحله ممکن است شیک پروتئین بدون قند، آبگوشت، آب، قهوه یا چای بدون کافئین و بستنی های بدون قند در برنامه روزانه فرد باشد. همچنین، باید از مصرف نوشیدنی های کافئین دار و گازدار خودداری کرد.
قبل از توضیح رژیم غذایی بعد از جراحی اسلیو معده، صخبت های دکتر علیرضا فروتن را در این زمینه می شنویم.
رژیم غذایی بعد از جراحی اسلیو معده
رژیم هفته اول
در هفته اول پس از عمل، فرد دوباره رژیم مصرف مایعات که در روزهای منتهی به جراحی دنبال میکرد را ادامه خواهد داد. این رژیم از عوارض بعد از عمل مانند انسداد روده، نشت معده، اسهال، یبوست و کم آبی جلوگیری می کند. روند بهبودی زمان بر است و این رژیم روند بهبودی را تسریع می کند.
در هفته اول رژیم نکات زیر باید رعایت شود:
- حتما باید مقدار زیادی آب نوشیده شود. اگر فرد برای هیدراته ماندن دچار مشکل است، میتواند باتجویز پزشک نوشیدنی های الکترولیتی مانند گاتورید کم کالری را مصرف کند.
- از مصرف نوشیدنی های حاوی شکر اجتناب شود. مصرف شکر می تواند به سندروم دامپینگ کمک کند. این سندروم، عارضه ای است که از ورود سریع قند زیاد به روده کوچک ایجاد شده و منجر به تهوع شدید، خستگی، اسهال و حتی استفراغ می شود. پس باید مصرف شکر را در طول زمان به صفر رساند.
- از آنجایی که کافئین ممکن است به رفلاکس اسید و کم آبی بدن کمک کند، باید از مصرف آن اجتناب شود.
- نوشیدنیهای گازدار، نوشیدنیهای حاوی شکر، بدون کالری و سلتزر، میتوانند باعث ایجاد گاز و نفخ شوند. مصرف همه این ها، بعد از عمل و در طولانی مدت ممنوع می باشد.
رژیم هفته دوم
در هفته دوم بعد از جراحی، رژیم غذایی همچنان برپایه مصرف مایعات خواهد بود. گزینه های پیشنهادی عبارتند از:
- شیک های مغذی بدون قند
- نوشیدنی های فوری برای صبحانه
- شیک های پروتئینی
- سوپ رقیق و سوپ خامه ای بدون مواد جامد
- شیر بدون قند
- پودینگ بدون قند و بدون چربی
- ماست منجمد، بستنی و شربت (همگی بدون قند)
- ماست یونانی ساده بدون چربی
- آب میوه بدون پالپ و رقیق شده با آب
- غلات رقیق شده و داغ مانند بلغور جو دوسر
در این دوره احتمال افزایش اشتها وجود دارد که کاملا طبیعی می باشد، اما دلیلی برای خوردن غذای جامد نیست. بدن در این مرحله، هنوز قادر به مدیریت مواد جامد نبوده و مصرف هرگونه مواد جامد، میتواند منجر به استفراغ و سایر عوارض دیگر شود. مصرف مایعات و پرهیز از قند و چربی بدن را برای مرحله بعدی رژیم غذایی آماده می کند. در این مرحله نیز همچنان باید از مصرف نوشیدنی های گازدار و کافئین اجتناب کرد.
رژیم هفته سوم
در طول هفته سوم، غذاهای نرم و پوره شده به رژیم غذایی افزوده می شوند. در این مرحله سرعت غذا خوردن باید بسیار آرام بوده و غذا به طور کامل جویده شود. (در صورت امکان حداقل 25 بار) مصرف هر نوع غذای کم چرب و بدون قندی که قابلیت پوره شدن دارد، از جمله منابع پروتئینی بدون چربی و سبزیجات غیر فیبری، بلامانع است. بسیار مهم است که مصرف پروتئین را افزایش دهید. اگر طعم منابع پروتئین بدون چربی خالص را دوست ندارید، به نوشیدن شیک های پروتئینی بدون قند ادامه دهید یا به طور روزانه تخم مرغ بخورید. غذاهای پیشنهادی عبارتند از:
- غذاهای کودک
- توفو ابریشمی
- ماهی سفید پخته و پوره شده
- تخم مرغ نرم شده یا آب پز
- سوپ
- پنیر دلمه
- میوه های کنسرو شده در آب میوه
- موز له شده یا انبه بسیار رسیده
- حمص
- آووکادوی پوره یا له شده
- ماست یونانی ساده
همچنان باید از مصرف غذاهای ریز و جامد و نوشیدنی های کافئین دار اجتناب کرده و از غذاهای با چاشنی ملایم یا بدون چاشنی استفاده کرد. به این دلیل که ادویه ها میتوانند باعث سوزش سر دل شوند.
رژیم هفته چهارم
اکنون که یک ماه از جراحی می گذرد، می توان به مرور غذاهای جامد را به رژیم غذایی اضافه کرد. اما همچنان باید از شکر و چربی، مانند لبنیات پرچرب، و غذاهای سخت هضم مانند استیک، سبزیجات فیبری و آجیل پرهیز کرد. سایر غذاهایی که باید از آنها اجتناب کرد شامل ماکارونی، سیب زمینی سفید و سایر گزینه های پر کربوهیدرات می شوند. مصرف نوشیدنیهای کافئیندار در این زمان، در حد اعتدال، بلامانع است. غذاهای پیشنهادی شامل موارد زیر است:
- مرغ و ماهی خوب پخته شده
- سبزیجات کامل پخته شده
- سیب زمینی های شیرین
- پنیر کم چرب
- میوه
- غلات کم قند
رژیم هفته پنجم و بعد از آن
از آنجایی که از هفته چهارم مصرف جامدات شروع شده، باید برنامه غذایی جدید وعادی را برای دراز مدت برنامه ریزی کرده و انجام داد. در این برنامه تاکید زیادی در مصرف پروتئین بدون چربی و سبزیجات می شود. هر بار باید یک غذا مشخص مصرف شود تا واکنش بدن در مقابل غذاهای مختلف قابل کنترل باشد. غذاهایی که باید به طور کامل از برنامه غذایی حذف شود و یا به ندرت مصرف شود، شامل شیرینی، نوشابه و مواد قندی مشابه است. تمام غذاهای دیگر، اگر باعث بروز علائم نشوند، می توانند دوباره در برنامه گنجانده شوند.
در انتها لازم به ذکر است که غذاها باید عاقلانه انتخاب شوند، به این معنا که گزینه های غنی از مواد مغذی انتخاب شده و از مصرف مواد غذایی دارای کالری بالا و غیرمغذی خودداری کرد. خوردن سه وعده غذایی کوچک در روز، با حداقل میان وعده، می تواند به پایبندی فرد به برنامه غذایی کمک کند و همچنین، نباید هیدراته ماندن را فراموش کرد.